Αναδημοσίευση: Ν. Πλακίδας
katochinews@gmail.com
Τα φώτα των ΜΜΕ είναι στραμμένα στην Αμφίπολη, ωστόσο μια πολύ σπουδαία αρχαιολογική ανακάλυψη έφερε στο φως η κατασκευή της Ιονίας Οδού.
Πρόκειται για τον αρχαιολογικό χώρο της Αλίκυρνας, μία ολόκληρη αρχαία πολιτεία κοντά στον Άγιο Θωμά του Μεσολογγίου, η οποία εκτείνεται σε μήκος εκατοντάδων στρεμμάτων. Επικεφαλής των ανασκαφών είναι η δραστήρια δρ. Αρχαιολογίας Ολυμπία Βικάτου.
Αναλυτική ενημέρωση για το μέγεθος της ανασκαφής και το τι έχει μέχρι σήμερα ανακαλυφθεί έκανε η προϊσταμένη της ΛΣΤ” Εφορείας Κλασσικών και προϊστορικών Αρχαιοτήτων Ολυμπία Βικάτου, ενώ παρόντες ήταν ο κ. Χρυσοχοϊδης, ο βουλευτής Θάνος Μωραΐτης, διευθυντικά στελέχη του Υπουργείου Πολιτισμού, οι αντιπεριφεριειάρχες και οι αντιδήμαρχοι του δήμου Μεσολογγίου.
Σύμφωνα με πληροφορίες τα πρώτα συμπεράσματα δείχνουν πως η αρχαία πόλη «ακουμπά» πάνω στη χάραξη της Ιονίας οδού, ενώ δεν έχει αποκαλυφθεί σε όλο της το μέγεθος, γεγονός που απαιτεί νέες ανασκαφές, μελέτες, αποτυπώσεις κλπ. Πλέον το λόγο έχει το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο και το Υπουργείο Πολιτισμού μιας και απ’ ότι φαίνεται η συγκεκριμένη ανασκαφή κρύβει ακόμη πολλές εκπλήξεις. Μέχρι τώρα έχει βρεθεί μόλις ένα μικρό μέρος της πόλης, που εντυπωσιάζει με τις υποδομές της και το ρυμοτομικό της σχέδιο.
«Όπου και να σκάψουμε στην περιοχή, βρίσκουμε αρχαία» φέρεται να είπαν οι αρχαιολόγοι στο κυβερνητικό κλιμάκιο.
Παράλληλα όμως υπάρχει και προβληματισμός , μιας και η αρχαία πόλη σε κάποια τμήματα της βρίσκεται πάνω στην Ιόνια οδό , το έργο στην περιοχή έχει σταματήσει και αυτό που απαιτείται, όπως τόνισαν σε δηλώσεις τους τόσο ο κ. Χρυσοχοϊδης όσο και ο Θάνος Μωραΐτης, είναι να «τρέξουν» οι διαδικασίες και σε συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού να βρεθεί λύση ώστε να μην καθυστερήσει το έργο στην περιοχή. Όπως ανακοινώθηκε μέσα στην επόμενη εβδομάδα, θα υπάρξει συνάντηση με το Κ.Α.Σ. γι’αυτόν ακριβώς το λόγο, όπου και θα γίνει εκτίμηση της κατάστασης και θα εξεταστούν λύσεις.
Τα πρώτα συμπεράσματα δείχνουν πως η αρχαία πόλη «ακουμπά» πάνω στη χάραξη της Ιόνιας οδού, ενώ δεν έχει αποκαλυφθεί σε όλο της το μέγεθος, γεγονός που απαιτεί νέες ανασκαφές, μελέτες και αποτυπώσεις.
Ιερά και νεκροπόλεις στην περιοχή της αρχαίας Αλίκυρνας
Γνωστή από τις αρχαίες πηγές, στις οποίες γίνεται απλή αναφορά του ονόματός της, η αιτωλική πόλη Αλίκυρνα μέχρι σήμερα δεν έχει ταυτιστεί επιγραφικά με κάποια αρχαιολογική θέση. Με βάση τις αναφορές του Στράβωνα και του Πλίνιου οι περισσότεροι μελετητές τοποθετούν την Αλίκυρνα στο λόφο «Χίλια Σπίτια», κοντά στον οικισμό του Αγ. Θωμά Μεσολογγίου, όπου διατηρούνται τα ερείπια μικρού οχυρωματικού περιβόλου, που περικλείει έκταση περίπου 20 στρεμμάτων.
Η θέση κατοικείτο ήδη από την πρωτογεωμετρική περίοδο, όπως μαρτυρεί ένας κιβωτιόσχημος τάφος του 8ου αι. π.Χ., που εντοπίστηκε τυχαία στην ανατολική πλαγιά του λόφου. Κατά τους ελληνιστικούς χρόνους η πόλη εκτεινόταν στην πεδιάδα γύρω από το λόφο της οχύρωσης και σε πολλά σημεία είναι ορατά θεμέλια κτηρίων, ενώ φαίνεται ότι περικλείονταν από ξεχωριστό περίβολο. Ιδιαίτερης σημασίας είναι ο εντοπισμός αποχετευτικού αγωγού σε μήκος 17 μ. στα δυτικά πρανή του λόφου, που προφανώς ήταν έργο δημόσιου χαρακτήρα.
Οικιστικά κατάλοιπα έχουν ερευνηθεί μέχρι σήμερα μόνο αποσπασματικά σε δύο θέσεις.
Οικιστικά κατάλοιπα έχουν ερευνηθεί μέχρι σήμερα μόνο αποσπασματικά σε δύο θέσεις.
Το νεκροταφείο στα Ρηγαίικα ήταν άγνωστο μέχρι την έναρξη των εργασιών της Ιονίας οδού. Είναι το μεγαλύτερο οργανωμένο που έχει αποκαλυφθεί έως τώρα στην Αιτωλία. Οι 323 τάφοι που έχουν ερευνηθεί οργανώνονται σε συστάδες και είναι κατά κύριο λόγο κιβωτιόσχημοι και λακκοειδείς, ενώ ξεχωρίζουν δύο «μακεδονικού» τύπου.
Από τα νεκροταφεία της πόλης έχουν έρθει στο φως μια συστάδα πρώιμων ελληνιστικών τάφων (β΄μισό του 4ου αι. π.Χ.) στη νότια κλιτύ του λόφου , καθώς και ένας υπόγειος θαλαμωτός τάφος «μακεδονικού τύπου» του α΄ μισού του 3ου αι. π.Χ. (σημ. 15).
Τη ρωμαϊκή περίοδο η πόλη ευημερεί και αποκτά ένα εντυπωσιακό συγκρότημα θερμών, που χτίστηκε τον 2ο αι. μ.Χ., πιθανότατα στο πλαίσιο κατασκευής της οδού του Τραϊανού που συνέδεε την Πάτρα με τη Νικόπολη.
Λήκυθοι
Τα ευρήματα εντυπωσιάζουν
Εντυπωσιάζει η ποσότητα των κινητών ευρημάτων. Πάνω από 15.000 θραύσματα ειδωλίων και όστρακα αγγείων, η συντήρηση και μελέτη των οποίων βρίσκεται σε προκαταρκτικό στάδιο. Η πλειονότητα του υλικού χρονολογείται στους ελληνιστικούς χρόνους. Τη μεγαλύτερη ομάδα αποτελούν τα ειδώλια, από τα οποία ελάχιστα σώζονται ακέραια. Ως επί το πλείστον διατηρούνται μεμονωμένα κεφάλια και τμήματα σωμάτων.
Κυριαρχούν οι γυναικείες μορφές, στους συνήθεις τύπους που απαντούν στα αφιερωμένα σε γυναικείες θεότητες ιερά: φορώντας τα ενδύματα της καθημερινής τους ζωής, με τις ποικίλες, απλές ή περισσότερο περίτεχνες, κομμώσεις που ήταν της μόδας την ελληνιστική περίοδο, μεταξύ των οποίων επικρατέστερη αναδεικνύεται η κνιδιακή.
Κυριαρχούν οι γυναικείες μορφές, στους συνήθεις τύπους που απαντούν στα αφιερωμένα σε γυναικείες θεότητες ιερά: φορώντας τα ενδύματα της καθημερινής τους ζωής, με τις ποικίλες, απλές ή περισσότερο περίτεχνες, κομμώσεις που ήταν της μόδας την ελληνιστική περίοδο, μεταξύ των οποίων επικρατέστερη αναδεικνύεται η κνιδιακή.
Κεφάλια ειδωλίων.
Συχνά κρατούν σφιχτά στη μέση τους κάποια προσφορά (καρπούς ή πτηνό). Ελάχιστες είναι καθήμενες σε κάποιο πάγκο ή θρανίο, ενώ δεν λείπουν και μορφές πάνω σε ζώα, συνηθέστερα σε πτηνό.
Αναγνωρίζονται και ορισμένες Νίκες, ενώ μία μεγάλη ομάδα απαρτίζεται από ειδώλια κοριτσιών.
Στις καθιστές μορφές ανήκουν ορισμένα παραδείγματα μαθητριών σε θρανίο με πινάκιο, αλλά και κοριτσιών νηπιακής ηλικίας που κρατούν τσαμπιά σταφύλι. Αρκετές μορφές συνδέονται ερμηνευτικά με τελετουργίες.
Αρκετά είναι τα ειδώλια ζώων (χοίροι, βοοειδή, κριοί, άλογα) και πτηνών (κυρίως περιστέρια και πετεινοί).
Τέλος, μια ομάδα από μάσκες απεικονίζουν Σατύρους και ηθοποιούς της Νέας Κωμωδίας, καθώς και μερικά ειδώλια ερωτιδέων από συμπλέγματα.
Αναγνωρίζονται και ορισμένες Νίκες, ενώ μία μεγάλη ομάδα απαρτίζεται από ειδώλια κοριτσιών.
Στις καθιστές μορφές ανήκουν ορισμένα παραδείγματα μαθητριών σε θρανίο με πινάκιο, αλλά και κοριτσιών νηπιακής ηλικίας που κρατούν τσαμπιά σταφύλι. Αρκετές μορφές συνδέονται ερμηνευτικά με τελετουργίες.
Αρκετά είναι τα ειδώλια ζώων (χοίροι, βοοειδή, κριοί, άλογα) και πτηνών (κυρίως περιστέρια και πετεινοί).
Τέλος, μια ομάδα από μάσκες απεικονίζουν Σατύρους και ηθοποιούς της Νέας Κωμωδίας, καθώς και μερικά ειδώλια ερωτιδέων από συμπλέγματα.
