Grapefruit. Ενα πολύ επικίνδυνο φρούτο ιδιαίτερα για όσους λαμβάνουν φάρμακα.
Δρ Αχιλ. Ε. Γεωργιάδης, ρευματολόγος.
Η δράση μιας ουσίας στον οργανισμό εξαρτάται από την φαρμακοδυναμική της, ενώ αντίθετα η επίδραση του οργανισμού στην ουσία καθορίζει την φαρμακοκινητική της. Σε μια ουσία που προσλαμβάνεται από κάποιο άτομο, υπάρχουν πολλά συστήματα του οργανισμού, έντερο, ήπαρ, νεφρά κα, που παρεμβαίνουν και την τροποποιούν, μέχρι να εξασκήσει την τελική δράση της στο συγκεκριμένο κύτταρο στόχο.
Από τις κλασικές φαρμακοκινητικές αλλά και φαρμακοδυναμικές παραμέτρους, που δυστυχώς δεν μελετώνται συστηματικά στα φάρμακα, λόγω κόστους, είναι οι αλληλεπιδράσεις. Οι επιδράσεις δηλαδή, που προκαλεί ή υφίσταται το φάρμακο από άλλες ουσίες ή φάρμακα που λαμβάνει παράλληλα ο ασθενής για άλλες νόσους. Τις περισσότερες φορές εάν όχι όλες, οι αλληλεπιδράσεις αυτές έχουν αρνητικό αποτέλεσμα στον οργανισμό.
Το Grapefruit είναι ένα φρούτο που αλληλοεπιδρά με πολλές ουσίες και φάρμακα που λαμβάνει κάποιος ασθενής για διάφορες ασθένειες. Μια πρόσφατη μελέτη από τον Καναδά έδειξε ότι τουλάχιστον 85 φάρμακα αντιδρούν αρνητικά με το Grapefruit και προκαλούν διαφόρου βαρύτητας ανεπιθύμητες ενέργειες, ενώ 43 φάρμακα ακόμη μπορούν, εάν χορηγηθούν ταυτόχρονα με το Grapefruit, να προκαλέσουν σοβαρές και επικίνδυνες για την ζωή ανεπιθύμητες ενέργειες.
Οι ερευνητές ανέλυσαν 161 μελέτες, πολλές από αυτές ήταν ελεγχόμενες και τυχαιοποιημένες, 29 μονογραφίες φαρμάκων όπως και πολλά φύλλα οδηγιών φαρμάκων και κατέληξαν ότι οι πιο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες που οφείλονται σε αλληλοεπιδράσεις του Grapefruit με τα διάφορα φάρμακα είναι: μυελοτοξικότητα, ραβδομυόλυση, γαστρεντερική αιμορραγία, κατακράτηση ούρων, ζάλη, ορθοστατική υπόταση, νεφροτοξικότητα, αναπνευστική καταστολή, torsade de pointes και άλλα.
Ενα άλλο σημαντικό πρόβλημα που δημιουργείται όταν κάποιο φάρμακο χορηγείται μαζί με Grapefruit, είναι η βαθμιαία απώλεια δραστικότητας του. Το Grapefruit επιδρά στο ήπαρ, ενεργοποιεί το ένζυμο του κυτοχρώματος P450 3A4 (CYP3A4), επιταχύνει τον μεταβολισμό του φαρμάκου και το εξουδετερώνει ταχύτατα, μειώνοντας τα επίπεδά του στον οργανισμό. Ο γιατρός που δεν γνωρίζει ότι ο ασθενής του καταναλώνει Grapefruit, αυξάνει την δόση του φαρμάκου προσπαθώντας να επιτύχει το επιθυμητό φαρμακολογικό αποτέλεσμα. Κάποια στιγμή όμως ο ασθενής διακόπτει την λήψη Grapefruit, για διάφορους λόγους, το φάρμακο απελευθερώνεται από την κατασταλτική επίδραση του Grapefruit και επειδή χορηγείται σε μεγαλύτερες δόσεις προκαλεί σημαντικές και πολλές φορές σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες.
Το Grapefruit μπορεί να εξασκήσει την βλαπτική του επίδραση και σε μικρές δόσεις πχ 200-250 ml χυμού είναι ικανά να προκαλέσουν πρόβλημα.
Τα φάρμακα με τα οποία μπορεί να αλληλοεπιδράσει το Grapefruit είναι πολλά και περιλαμβάνουν αντιβιοτικά, καρδιαγγειακά, φάρμακα κατά της χοληστερίνης, φάρμακα για παθήσεις του νευρικού, του γαστρεντερικού και του ουροποιογεννητικού συστήματος, ανοσοκατασταλτικά και άλλα.
Οι συγγραφείς αναφέρουν ακόμη ότι 2 εργασίες από αυτές που ανέλυσαν, διαπίστωσαν αύξηση του κινδύνου καρκίνου του μαστού κατά 30% (95% CI 1.06 to 1.58) σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες που ελάμβαναν οιστρογόνα και έπιναν τουλάχιστον 1 ποτήρι Grapefruit την ημέρα συγκριτικά με άλλες που δεν έπιναν.
Συμπερασματικά θα πρέπει να γνωρίζουν τόσο οι ασθενείς όσο και οι γιατροί, ότι κάποιες υγιεινές κατά τα άλλα τροφές, που συνιστώνται από διαφόρους για διαιτητικούς λόγους και κυρίως για απώλεια βάρους, μπορεί να είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες εάν συνδυασθούν με κάποια κοινά φάρμακα.
Πηγή = Bailey DG, et al "Grapefruit-medication interactions: forbidden fruit or avoidable consequences?" CMAJ 2012; DOI: 10.1503/cmaj.120951.
