Oξυά Αrt Island: Το νησί του Εμίρη του Κατάρ στο Ιόνιο

11 Ιουλίου 2014

Oξυά Αrt Island: Το νησί του Εμίρη του Κατάρ στο Ιόνιο

AΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ: Να πώς θα μεταμορφωθεί σε διεθνές καλλιτεχνικό θέρετρο η Οξυά. Το αρχιτεκτονικό γραφείο που ανέλαβε το εγχείρημα παρουσιάζει στη LiFO τα νέα σχέδιά του.

Φωτορεαλιστική απεικόνιση γενικής διάταξης της οικιστικής ανάπτυξης (Masterplan)

Η Οξυά είναι μια νησίδα του Ιονίου Πελάγους δυτικά του Νομού Αιτωλοακαρνανίας και ανατολικά της Ιθάκης.
Ανήκει στο σύμπλεγμα των Εχινάδων Νήσων και αποτελεί το δεύτερο μεγαλύτερο νησί των Εχινάδων μετά τον Πεταλά. Έχει έκταση 4,223 τ.χλμ. και είναι ακατοίκητη. Διοικητικά ανήκει στον Δήμο Ιθάκης. Πριν από σχεδόν έναν χρόνο η ανακοίνωση πως το μικρό αυτό ιδιόκτητο νησί πουλήθηκε από την οικογένεια Σταμούλη στη βασιλική οικογένεια του Κατάρ έγινε είδηση πρώτου μεγέθους. Η Οξυά πέρασε στα χέρια του εμίρη του Κατάρ έναντι 5 εκατ. ευρώ, φιλοδοξώντας να γίνει «παγκόσμιος τουριστικός προορισμός και σημείο αναφοράς στον διεθνή πολιτιστικό χάρτη». Ασφαλώς πρόκειται για μία από τις μεγαλύτερες επενδύσεις που έχουν γίνει ποτέ στην Ελλάδα.

Άποψη οικισμού καλλιτεχνών

Το επενδυτικό σχέδιο, το οποίο εκπονήθηκε από το διεθνούς φήμης αρχιτεκτονικό γραφείο aa Associates/Στέλιος Αγιοστρατίτης & Συνεργάτες Αρχιτέκτονες Μηχανικοί, ΕΠΕ, είναι μία από τις πλέον συζητημένες επιχειρηματικές κινήσεις που έχουν γίνει στη χώρα μας.

Συναντήσαμε τον αρχιτέκτονα, κ. Ανδρέα Αγιοστρατίτη, γιο του ιδρυτή του αρχιτεκτονικού γραφείου, Στέλιου Αγιοστρατίτη, ο οποίος μας ξενάγησε στο μέλλον του Οxia Art Island και μας παρουσίασε το πλάνο ανάπτυξης και αξιοποίησης της Οξυάς.

Φωτό: Πάρις Ταβιτιαν / LIFO

H σύλληψη του concept της Oξυάς.

Στην Ελλάδα ο τουρισμός θεωρείται βαριά βιομηχανία. Υπάρχουν πολλά και καλά θέρετρα. Συνεπώς, θέλαμε κάτι το οποίο θα δούλευε σε δύο άξονες. Πρώτον, θέλαμε να δημιουργήσουμε κάτι που θα αγαπούσε το κοινό και θα ήταν πραγματικά αξιόλογο για την Ελλάδα. Δεύτερον, έπρεπε να είναι κάτι πολύ δελεαστικό ως προορισμός για τον επισκέπτη. Γνωρίζαμε ότι υπάρχει ένα μοναδικό art island που βρίσκεται στη Naoshima της Ιαπωνίας, αλλά μπορεί κανείς να το προσεγγίσει μόνο ως ημερήσιος επισκέπτης, χωρίς δυνατότητα διαμονής. Υπάρχει παγκοσμίως ένα φανατικό κοινό που έλκεται από διακοπές με συγκεκριμένο concept. Η χώρα μας είναι ιδανική για κάτι τέτοιο και εφόσον θεωρείται το λίκνο του πολιτισμού, η δημιουργία ενός θερέτρου που θα περιλαμβάνει τα στοιχεία της τέχνης, του πολιτισμού και της φιλοξενίας τής ταιριάζει περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη χώρα.

Φωτό: Πάρις Ταβιτιαν / LIFO

Έτσι, υιοθετήσαμε την ιδέα του art island, κάτι που βρήκε θετική ανταπόκριση και από τις κρατικές υπηρεσίες αλλά και την τοπική κοινωνία. Αφιερώσαμε πάρα πολύ χρόνο στο να πλαισιώσουμε το concept της τέχνης με επιμέρους δραστηριότητες. Συναναστραφήκαμε και ακούσαμε πολύ τους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής. Η διάθεση του επενδυτή είναι να ωφεληθεί η τοπική οικονομία. Συνεπώς, όλο το νησί θα πλαισιωθεί με ένα δίκτυο δραστηριοτήτων, όπως οι εκδρομές-ξεναγήσεις, που θα βοηθήσουν την ανάπτυξη του τουρισμού.

Απεικόνιση τμήματος της οικιστικής ανάπτυξης και του κεντρικού ξενοδοχείου.

Πώς ακριβώς λειτουργεί το concept ενός art island;

Στηρίζεται σε τρία σκέλη: στην τέχνη, τον πολιτισμό και τη φιλοξενία. Από τη στιγμή που ο επισκέπτης θα προσεγγίζει τη μαρίνα, στην οποία θα φιλοξενούνται γλυπτά έργα τέχνης, το τοπίο θα τον προετοιμάζει για τη διάθεση σεβασμού στην αρχιτεκτονική των Ιονίων Νήσων. Η πρόβλεψη για κλειστούς χώρους μουσείου τόσο στο κυρίως ξενοδοχείο όσο και στο κέντρο υποδοχής θα είναι ουσιαστικά η δεύτερη επαφή του επισκέπτη με το ξεχωριστό concept. Στην κεντρική ρεσεψιόν θα υπάρχει ειδικός χώρος περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης σχετικά με το καθεστώς Natura, στο οποίο υπόκειται το νησί, καθώς και κλειστή γκαλερί που θα φιλοξενεί περιοδικές εκθέσεις τέχνης. Ένα αρχαιοελληνικής αρχιτεκτονικής αμφιθέατρο που θα φιλοξενεί πολιτισμικές παραστάσεις, θεατρικά έργα, κονσέρτα κ.ά. προβλέπεται να κατασκευαστεί σε κεντρικό σημείο του νησιού. Ένα πολύ ιδιαίτερο τμήμα του νησιού θα είναι οι κατοικίες καλλιτεχνών. Πρόκειται για ένα συγκρότημα κατοικιών που θα ονομαστεί «Αrtist Village» και το οποίο προορίζεται να φιλοξενεί καλλιτέχνες διεθνούς βεληνεκούς, οι οποίοι θα φιλοξενούνται ακόμα και μαζί με τις οικογένειές τους για όσο θέλουν. Κατά την περίοδο της παραμονής τους θα τους διατίθεται και ένα πλήρως εξοπλισμένο στούντιο, όπου θα μπορούν απερίσπαστοι να δημιουργήσουν, να διοργανώσουν ένα καλλιτεχνικό workshop ή ακόμη και εκθέσεις. Η μόνη δέσμευση που υπάρχει μεταξύ θερέτρου και καλλιτέχνη είναι πως ό,τι δημιουργούν θα ανήκει πάντα στον καλλιτέχνη, αλλά θα παραμένει και θα εκτίθεται στο νησί. Είναι κάτι το οποίο προσφέρει αναγνωρισιμότητα στον καλλιτέχνη, που δεν είναι απαραίτητο να είναι διάσημος, και θα είναι κάτι σαν ανταλλαγή η οποία θα ωφελεί και τους δύο. Σημαντικό ρόλο αναμένεται να διαδραματίσει και η κόρη του εμίρη, η Μαγιάσα Μπιντ Χαμάντ αλ Τάνι, η οποία είναι head curator όλων των μουσείων του Κατάρ, με πιο πρόσφατο το εκπληκτικό Islamic Art Museum, στην Ντόχα. Συνεπώς, το να δανείζει έργα και να διοργανώνει εκθέσεις θα είναι κάτι που ίσως θα προωθήσει περισσότερο το καλλιτεχνικό σκέλος του νησιού. Μία ακόμη δραστηριότητα που θέλουμε να συμπεριλάβουμε στο ημερολόγιο του νησιού είναι τα καλλιτεχνικά συμπόσια με φοιτητές της Σχολής Καλών Τεχνών καθώς και νέους καλλιτέχνες. Με όλα αυτά θέλω να σας δείξω πως η προσπάθεια που κάνουμε επιδιώκει να συμπεριλάβει από τον άγνωστο μέχρι τον πιο διάσημο και από τον νεαρότερο μέχρι τον μεγαλύτερο σε ηλικία.

Απεικόνιση της κεντρικής μαρίνας

Χαρτογραφώντας την Οξυά.

Το νησί υπόκειται σε καθεστώς Νatura 2000. Η Natura αφορά τη χλωρίδα, την πανίδα, καθώς και την ευρύτερη θαλάσσια περιοχή. Εκπονείται μελέτη ως προς το προστατευόμενο είδος (εάν υπάρχει), η οποία πραγματοποιείται και τις τέσσερις εποχές του χρόνου και θα συνοδεύεται από τεχνική έκθεση με τα όποια ευρήματα. Στόχος μας είναι η δημιουργία ενός τόπου ηρεμίας και η ευεξίας σε ένα φιλικό για τους ανθρώπους και τη φύση περιβάλλον. Θα δημιουργηθούν παρατηρητήρια στην περιοχή στην οποία δεν θα υπάρξει ανάπτυξη, όπου ο επισκέπτης θα πηγαίνει πεζοπορώντας για να απολαύσει τη φύση. Αυτό θα καταγράφεται και ηλεκτρονικά, οπότε ο οποιοσδήποτε φυσιολάτρης ανά τον κόσμο θα μπορεί ανά πάσα ώρα και στιγμή να το παρακολουθήσει.

Απεικόνιση της κεντρικής μαρίνας

Η Οξυά είναι ένα πάρα πολύ όμορφο νησί, με εκπληκτικά νερά. Το βορινό τμήμα του νησιού είναι τόσο κρημνώδες και απόκρημνο, που δεν επιτρέπει κανενός είδους ανάπτυξη. Η γενική μορφολογία του νησιού είναι βραχώδης. Η ανάπτυξη πραγματοποιείται στο νότιο τμήμα του. Είμαστε σε συνεννόηση με όλες τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες από την έναρξη του σχεδιασμού (masterplan), σεβόμενοι το νησί και τις περιβαλλοντικές του ιδιαιτερότητες, αφήνοντας πάνω από το 50% της έκτασής του ανέγγιχτο. Με περιβαλλοντική προσέγγιση στον σχεδιασμό μας, προσπαθούμε να κάνουμε το όλο πρότζεκτ eco friendly. Κατά τη διάρκεια της κατασκευής τα προϊόντα της οικοδομικής δραστηριότητας θα μεταφέρονται σε εξουσιοδοτημένους χώρους απόρριψης και κατά τη λειτουργία του θερέτρου θα πραγματοποιείται σωστή διαχείριση απορριμμάτων, αποβλήτων, νερού και ενέργειας. Προβλέπεται η χρήση υβριδικών και ηλεκτρικών αυτοκινήτων.

Άποψη κατοικίας 375 τ.μ.

Η ελληνική υποδοχή του Oxia Αrt Island και οι δυσκολίες.

Η τοπική κοινωνία υποδέχτηκε το πρότζεκτ με θέρμη από την πρώτη στιγμή. Μιλάμε, βέβαια, για μια επένδυση 300.000.000 ευρώ σε ένα νησί που ήταν ακατοίκητο, η οποία θέλει να βάλει την περιοχή στον παγκόσμιο χάρτη του τουρισμού. Επίσης, είναι επιθυμία του επενδυτή να υπάρξει προτίμηση και προτεραιότητα στην επιλογή του εργατικού δυναμικού από την ευρύτερη περιοχή, οπότε όλοι μπορούν να αντιληφθούν τα οφέλη από μια τέτοια ανάπτυξη. Αυτό που επίσης αξίζει να αναφερθεί είναι πως οι κρατικές υπηρεσίες έδειξαν πρωτοφανή, ίσως, αντανακλαστικά, ώστε να ξεπεραστεί η χρονοβόρα γραφειοκρατία και να κινηθούν οι διαδικασίες με τις ταχύτητες που επιβάλλει ένα τέτοιου βεληνεκούς επενδυτικό εγχείρημα.