Χαρά Νάστου
Η αποχώρηση του λαβωμένου Αγαμέμνονα από της μάχης το πεδίο ενεργοποιεί τον Έκτορα μέσω της Ίριδας που μεταβιβάζει εντολή του Δία.
Η αναχαίτιση ωστόσο της δράσης του πηγάζει από την πρωτοβουλία του Οδυσσέα να παρακινήσει το Διομήδη, με τον οποίο ανέπτυξε ιδιαίτερη σχέση μετά την αγαστή τους δράση κατά την κατασκοπευτική τους αποστολή:
«Τι πάθαμε και χάσαμε, Τυδείδη, την αντρεία;
Έλα, καλέ μου, πλάι μου, γιατί ντροπή μας θα' ναι,
ο λοφοσείστης Έκτορας τα πλοία μας, αν πάρει».
Στο ελληνικό στρατόπεδο λειτουργεί μια αλυσίδα πολεμικής αλληλεγγύης, που φέρνει προσωρινό αποτέλεσμα, όπως τον τραυματισμό του Έκτορα από τον Διομήδη, για να εξισορροπηθεί από τον τραυματισμό του Διομήδη από τον Πάρη.
Ο Οδυσσέας προστρέχει στην προστασία του Διομήδη, μέχρι που κι αυτός πληγώνεται από το Σώκο, αλλά ο Μενέλαος κι ο Αίαντας μπαίνοντας στη μάχη τον βγάζουν από τον κίνδυνο στο θάνατο να φθάσει.
ΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΑΙΑΝΤΑ
«Οπως ποτάμι χείμαρρος απ' τα βουνά στον κάμπο
ξεχύνεται, απ' τη βροχή του Δία φουσκωμένο,
πολλές ξερές βαλανιδιές, πεύκα πολλά κυλάει
και λασπουριά αμέτρητη στη θάλασσα τη ρίχνει,
έτσι ο λαμπρός ο Αίαντας στον κάμπο κυνηγούσε
και σκότωνε και άλογα και άντρες'
................................................................................
Μέσα σ' αυτούς ο Έκτορας, φριχτά κάνοντας έργα,
με άλογο και κοντάρι του σκότωνε αντρειωμένους».
Όταν ο Πάρης τραυματίζει τον γιατρό Μαχάονα, γιο του Ασκληπιού γενναίο, καταλαμβάνει τους Αχαιούς ο τρόμος, μήπως κι αλλάξει μεριά ο πόλεμος κι οι Τρώες τον σκοτώσουν:
Ιδομενέας:
«Γιε του Νηλέα Νέστορα, των Αχαιών η δόξα,
ανέβα μπρος στ' αμάξι σου, το Μαχάονα μαζί πάρε
και τα μονόνυχα άλογα οδήγησε στα πλοία'
γιατί αξίζει ένας γιατρός πολλούς ανθρώπους άλλους'
βγάζει τα βέλη απ' τα κορμιά, γλυκά βοτάνια βάζει».
Όπως αντιλαμβάνεσθε, Μυθολόγοι μου, η μάχη αγριεύει!
Παρών κι ο Ιδομενέας κι ο Νέστορας, που αναλαμβάνει καθ' υπόδειξη του συμπολεμιστή του να μεταφέρει τον πληγωμένο Μαχάονα στα πλοία, να σωθεί, γιατί η ζωή, πόσο μάλλον ενός γιατρού, είναι η πιο πολύτιμη προσφορά για όλες τις πληγές του πολέμου.
Η μάχη συνεχίζεται, ο ποιητής έχει βγάλει “το βαρύ πολεμικό” του ελληνικού στρατεύματος και αναμένεται μεγάλη σύγκρουση, όταν στο ίδιο πεδίο κινείται η ορμή του Έκτορα απένατι σ' αυτήν του Αίαντα.
ΑΠΟΧΩΡΗΣΗ ΑΙΑΝΤΑ
Οι προϋποθέσεις για τη σύγκρουση των δυο γιγάντων υπάρχουν μέσα στο διάσπαρτο από νεκρούς και όπλα πεδίο της μάχης, αλλά ο ποιητής άλλα έχει στο νου.
Το σχέδιό του, που είναι και του Δία, προβλέπει την απομάκρυνση από τη μάχη του Αίαντα, φοβισμένου για τη τύχη των αργείτικων των καραβιών κι όχι για τη ζωή του. Αποχωρεί φοβισμένος προς τα καράβια στα οποία επικρέμεται απειλή, κι όχι ταπεινωμένος.
«Και ο Έκτορας να χτυπηθεί με τους εχθρούς ποθούσε'
.....................................................................................
κινούνταν μέσα στων εχθρών τις φάλαγγες χτυπώντας
με σπαθί, με το κοντάρι και με μεγάλες πέτρες'
τον Αίαντα απόφευγε, το γιο του Τελαμώνα,
γιατί ο Δίας εμπόδιζε να χτυπά πιο αντρείο.
Ο Δίας ο ψηλόθρονος έβαλε φόβο ωστόσο
στον Αίαντα' σαστισμένος έριξε αυτός στην πλάτη
την εφτάδιπλη ασπίδα και έφυγε με τρόμο
πισωγυρνώντας σα θεριό και σιγοπερπατώντας.
Όπως σε μια βοϊδόμαντρα ένα ξανθό λιοντάρι
σκυλιά και άντρες του χωριού πασχίζουν να το διώξουν
και τα παχιά τα βόδια τους να φάει δεν αφήνουν
μένοντας νύχτα ξάγρυπνοι κι αυτό κρέας ζητώντας
ορμά, μα δίχως όφελος, γιατί πολλά κοντάρια
πέφτουν πάνω στο σώμα του από αντρεία χέρια,
πλήθος δαδιά που καίγονται, τρομάζει, κι ας λυσσάει
και μόνο κατά την αυγή γεμάτο πίκρα φεύγει,
έτσι άθελα ο Αίαντας έφευγε πικραμένος
από τους Τρώες' φοβόταν μη πάθουν τα καράβια».
Αυτή τη μεγαλειώδη αποχώρηση επιφυλάσσει ο ποιητής στον Αίαντα, γιατί άλλες σκέψεις έχει μες στο νου και δε συμπεριλαμβάνεται ο ήρωάς σ' αυτές.
Η επική αφήγηση όμως, φίλες και φίλοι μου, έχει μια απροσδόκητη πλοκή και αυτή την προκαλεί η μεταφορά του πληγωμένου Μαχάονα.
Παρεμβαίνει ο Αχιλλέας, απρόβλεπτος, ως συνήθως, παρορμητικός, ένα σημάδι στέλνοντας μέσα από το ρήγμα που άφησε η απόφαση να παραμείνει έστω κι «άκαπνος» στων Μυρμιδόνων μπροστά τα πλοία, σ’ αυτά και μόνο προσφέροντας σώμα προστασίας...
Ο θυμός αποσυμπιέζεται από την ρωγμή ετούτη.
Τα γεγονότα επισπεύδουν κι αποτελεσματικά ροκανίζουν τη μήνιδα....
Εικόνα: Η ΄'Εριδα στων Αχαιών τα πλοία" του John Flaxman
