Ο Άγιος Κοσμάς ο
Αιτωλός
Περιόδευσε την Αιτωλοακαρνανία από το 1769-1770 , φθάνοντας
στον Αχελώο από το Νεοχώρι και αντικρίζοντας το τζαμί και την απροθυμία των κάτοικων της Κατοχής να τον ακούσουν δεν μπήκε μέσα στο χωριό , αλλά τους έστειλε μήνυμα … και όπως λέει ο λαϊκός Κατοχιανός μύθος , είτε είναι αλήθεια η δικαιολογία , ότι στο χωριό είχε πέσει τότε επιδημία και για να σωθούν έπρεπε να φτιάξουν ένα εκκλησάκι σε κάθε γωνία του χωρίου . Το μόνο που ζώσετε από τότε 1769-1770 είναι αυτό στου Μπέτσου το άλλο στα Ρομπολέικα είναι μισό κατεστραμμένο , στο ντρανεράκι δεν υπάρχει και το άλλο στο γήπεδο το παλιό το έριξαν για την διώρυγα και σε αντικατάσταση έφτιαξαν το καινούργιο … οι εκατοντάχρονοι του χωριού το θυμούνται πάντα έτσι, σε ποιον Άγιο είναι αφιερωμένο; οι απόψεις διίστανται άλλοι λένε ότι είναι αφιερωμένο στον τάδε Άγιο άλλοι στον δίνα κλπ ..αλλά οι γείτονες λένε ότι το ξέρουν σαν Παναγία όπως και να έχει η υπόθεση σημασία δεν έχει το όνομα αλλά η ιστορικότητα του εκκλησάκι … είναι ιστορικό μνημείο 350 χρονών
