19 Αυγούστου 2018

"ΟΣΙΡΙΣ : ΜΥΘΟΣ ΚΑΙ ΕΡΜΗΝΕΙΑ"

ΕΛΠΙΔΑ ΝΟΥΣΑ

Όσιρι = "Ούνοφρις",δηλαδή "ο καλός",λόγω του ότι ήταν δίκαιος,σωστός και μετέδωσε  τον πολιτισμό και στον υπόλοιπο κόσμο. Αυτό έγινε παίρνοντας για συνοδεία του τον Θωθ (Θεό της Σελήνης), τον Άνουβι (γιο του από την αδελφή του Νέφθυς) και τον Οφόι ξεκινώντας ένα μεγάλο ταξίδι για να εκπολιτίσει την Ασία.

Κατάφερε να εκπολιτίσει όλα τα κράτη με οδηγό του την δικαιοσύνη,την πραότητα και τη μουσική. 

Το βασίλειό του κατά την διάρκεια της απουσίας του δεν είχε μείνει ακέφαλο. Η σύζυγος και αδελφή του,Ίσιδα τον αντικατέστησε επάξια.

-----

Ενώ ο Όσιρις συμβόλιζε το φως ,την ειρήνη και το καλό,ο αδερφός του, Σετ συμβόλιζε τα ακριβώς αντίθετα, δηλαδή το σκοτάδι,τη βαρβαρότητα και τον πόλεμο!

Όταν ο Όσιρις γύρισε από το ταξίδι εκπολιτισμού,για την επιστροφή του, ο  Σετ, οργάνωσε ένα μεγάλο συμπόσιο με απώτερο σκοπό να τον σκοτώσει και να πάρει το θρόνο του.

Έχοντας οργανώσει το σχέδιο με 72 ακόμα συνωμότες, κατά τη διάρκεια του συμποσίου διέταξε να φέρουν ένα πανέμορφα κατεργασμένο κιβώτιο, το οποίο θα ανήκε σε αυτόν που θα χωρούσε ακριβώς μέσα του.

Ο Όσιρις,που δεν υποψιαζόταν  τη συνομωσία του αδελφού του μπήκε στο κιβώτιο. Τότε οι συνωμότες έκλεισαν και κάρφωσαν το καπάκι του κιβωτίου και το πέταξαν στο Νείλο. 

Το ρεύμα του ποταμού το έφερε στις ακτές της Φοινίκης στη ρίζα ενός αλμυρικιού,που μεγαλώνοντας το έκρυψε στον κορμό του. Όταν ο βασιλιάς της περιοχής έριξε το δέντρο για να το χρησιμοποιήσει στο χτίσιμο των ανακτόρων του, άρχισε να αναδύεται ένα υπέροχο άρωμα!Η Ίσιδα οσφρήστηκε αυτή την ευωδιά και κατάλαβε πως εκεί βρισκόταν ο Όσιρις. 

Τον μετέφερε πίσω στην Αίγυπτο και τον έκρυψε από τη μανία του Σετ, αφού πρώτα χρησιμοποιώντας τη μαγεία γονιμοποιήθηκε από το νεκρό Όσιρι και έφερε αργότερα στη ζωή το γιο τους Ώρο.


 Ο μύθος θέλει τον Σετ κυνηγώντας μια μέρα να βρίσκει τυχαία το κουτί-φέρετρο του Όσιρι και για να απαλλαγεί μια και καλή από αυτόν, να τον διαμελίζει σε 7 ή 14 κομμάτια και να τα σκορπάει στους τέσσερις ανέμους.

Η Ίσιδα κάνοντας έρευνες βρήκε τα κομμάτια του εκτός από το φαλλό, τον οποίο ο μύθος θέλει να τον έφαγε το ψάρι οξύρρυγχος. 

Με τη βοήθεια της Νέφθυς, του Άνουβι, του Θωθ και του γιου της Ώρου  προσάρμοσε τα μέλη του Όσιρι και τον επανέφερε στη ζωή κάνοντάς τον αθάνατο.

Αναστημένος πλέον και ενώ μπορούσε να επανακτήσει τον θρόνο του στην Αίγυπτο, αποσύρθηκε στα Ηλύσια Πεδία όπου υποδεχόταν τις ψυχές των δικαίων και βασίλευε επί των νεκρών.

 Ο Ώρος όταν έφτασε σε ηλικία που μπορούσε να πολεμήσει, προετοιμάστηκε για τον πόλεμο εναντίον του Σετ. Ο πόλεμος κράτησε χρόνια μέχρι που επενέβη ο Θωθ, βασιλιάς της Σοφίας,ο οποίος χώρισε την Αίγυπτο σε δύο κομμάτια και έδωσε την Κάτω Αίγυπτο (γόνιμο έδαφος) στον Ώρο και την Άνω Αίγυπτο (έρημο) στο Σετ.

----------

Ο μύθος είναι μια αλληγορική διήγηση μέσα από την οποία ξεπετάγονται τα στοιχεία του καλού και του κακού, της ανάστασης, της αθανασίας.

Ο Όσιρις είναι το Φως και ο Σετ το σκότος. 

Η αιώνια πάλη ανάμεσα στο καλό και το κακό.

Το καλό είναι ικανό  να ανασυνθέσει τις ιδιότητες – μέλη του διαμελισμένου Οσιρι, να τον αναστήσει και να τον καταστήσει αθάνατο.

 Αντίστοιχος μύθος είναι ο αρχαιοελληνικός μύθος του Διονύσου ο οποίος κοιμάται (πεθαίνει) το φθινόπωρο και εγείρεται (ανασταίνεται) την άνοιξη καθώς και ο μύθος της Περσεφόνης που μισό χρόνο μένει στον κάτω κόσμο και μισό χρόνο επιστρέφει στον επάνω κόσμο.

      

Παρατηρούμε,επισης πως παρά το γεγονός ότι ο Σετ  έβλαψε τον Όσιρη, τελικά δεν αδικείται και του παραδίνεται το μισό βασιλειο,ενώ το άλλο μισό δίνεται στον Ωρο,κι έτσι αντιλαμβανόμαστε ότι το λευκό και το μαύρο δεν είναι αντίπαλα χρώματα αλλά αναγκαίο συμπληρωματικό το ένα του άλλου.

Και για να γίνω πιο κατανοητή θα αναφερθώ στο  παράδειγμα του σπόρου.

 Πρέπει να ταφεί κάτω απο τη γη , να αλλοιωθεί και έπειτα από το φως του ήλιου να αναγεννηθεί,να βλαστήσει,να καρποφορήσει...

--------

Για τους αρχαίους αιγύπτιους ο αριθμός 7,ήταν ιερός και συμβολίζει την τελειότητα και την ολοκλήρωση!!!

Έτσι,ο διαμελισμός του Οσιρι γίνεται σε 7 ή 14 κομμάτια συμβολίζοντας την πολλαπλότητα από την ενότητα.

Ο Όσιρις θεωρήθηκε πνεύμα της βλάστησης, που πεθαίνει και αναγεννάται αδιάκοπα, καθώς ο Όσιρις συμβολίζει το σιτάρι, το αμπέλι και τα δέντρα. Συμβολίζει επίσης τον Νείλο, που κάθε χρόνο πλημμυρίζει, το φως του ήλιου, που σβήνει κάθε βράδυ και αναγεννάται λαμπρό κάθε αυγή. Η εχθρότητα μεταξύ των δύο αδελφών Όσιρι και Σετ θεωρείται πως συμβολίζει την τάση της ερήμου να καλύψει με άμμο την καλλιεργημένη γη, τους καταστροφικούς καυτούς ανέμους κατά της βλάστησης, την αέναη επίθεση της ξηρασίας εναντίον του γονιμοποιού νερού, τον πόλεμο του σκότους εναντίον του φωτός.

Ωστόσο ο Όσιρις έγινε δημοφιλής ως θεότητα των νεκρών, διότι πρόσφερε στους πιστούς του την ελπίδα για μια αιώνια και ευτυχισμένη ζωή, σε έναν άλλο κόσμο δικαιότερο και αγαθότερο.

Η ανάστασή του ειναι η αναγέννηση,η ελπίδα για μια μεταθανάτια ζωή και γενικά  τονίζει τη δύναμη της κυκλικής φάσης της ζωής.

 Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο οι Αρχαίοι Αιγύπτιοι ήταν ο πρώτος λαός που υποστήριξε ότι η ψυχή είναι αθάνατη και ότι μετά το θάνατο του ανθρώπινου σώματος η ψυχή ξαναγυρίζει σε σώμα ζώου και αφού περάσει από όλα τα είδη του ζωικού βασιλείου επιστρέφει ξανά σε ανθρώπινο σώμα. Η ολοκλήρωση της εξέλιξης κρατούσε 3000 χρόνια και η μετενσάρκωση αφορούσε τους Φαραώ, τους Ιερείς και τους ευγενείς.

Στην επόμενη ανάρτηση θα αφήσουμε για λίγο τις αιγυπτιακές θεότητες και δοθείσης της ευκαιρίας θα αναφερθούμε στις αντιλήψεις περι ψυχής,στην ταφική θρησκεία και τις πιστεις για  τη μεταθανάτια ζωή .

Έως τότε σας εύχομαι να περνάτε όμορφα!


ΠΗΓΕΣ : "Αιγυπτιακή μυθολογία" Κλεοβ.Αναγνωστίδη,

Εγκυκλ.Πάπυρος-Larousse-Britannica,Wikipedia , www.iefimerida.gr